Achtergrondinformatie

Alles over Natura 2000, het Drents Friese Wold en het Beheer

Natura 2000

Informatie

Natura 2000 is een verzamelnaam voor Europese natuurgebieden waarin belangrijke flora en fauna voorkomen. Door Natura 2000 zorgen we ervoor dat deze belangrijke soorten worden beschermd. Welke planten en dieren tot deze belangrijke soorten worden gerekend, wordt bepaald vanuit een Europees perspectief. Natura 2000 is gebaseerd op de Europese Vogel- en Habitatrichtlijnen. In Nederland kennen we ruim 160 Natura 2000 gebieden.

In Europa is de biodiversiteit de afgelopen jaren sterk afgenomen. Dit houdt in dat er steeds meer van dezelfde dieren en planten zijn. Dit is een probleem, men wil namelijk dat er zoveel mogelijk verschillende soorten zijn. Het doel van Natura 2000 is dan ook om de biodiversiteit weer te stimuleren.

Voordat een gebied tot de Natura 2000 gebieden behoort, is er een proces. Als eerste wordt een gebied door Nederland aangemeld bij de EU. De EU vermeld dat betreffende gebied op de lijst van te beschermen gebieden. Vervolgens wordt door de staatssecretaris van EZ het gebied een aanwijzingsbesluit gemaakt. Dit is een open proces; iedereen heeft hier inspraak in. Als dit gebeurd is, is het een Natura 2000 gebied. Dan moet er een beheerplan worden opgesteld. In dit beheerplan moet staan wat er gedaan moet worden om het doel (meer biodiversiteit) te behalen. Wat er in dit beheerplan staat verschilt per gebied; ieder gebied is anders en heeft een andere benadering nodig.

Eisen

Als een gebied een Natura 2000 gebied wil zijn, moet het voldoen aan bepaalde eisen. Deze eisen staan hieronder weergegeven:

Er moeten diverse soorten flora en fauna voorkomen in het gebied
De verschillende flora en fauna moeten worden beschermd in het gebied
Er moeten verschillende habitattypen zijn in het gebied
De verschillende habitattypen moeten in stand worden gehouden in het gebied
Er moet een beheerplan worden gemaakt om de biodiversiteit zo groot mogelijk te maken in het gebied.
Er moet ruimte zijn voor recreatie; het gebied is goed te betreden voor bezoekers.

Drents Friese Wold

Informatie

Het Drents Friese Wold is een van de 166 Natura 2000 gebieden in Nederland. Het mag een Natura 2000 gebied worden genoemd, omdat het proces is doorlopen en het DFW voldoet aan de kenmerken van een Natura 2000 gebied. Waarom het DFW voldoet aan de kenmerken voldoet van een Natura 2000 gebied staat hieronder uitgelegd.

Flora en Fauna

De eerste reden dat het DFW een Natura 2000 gebied is hangt af van de flora en fauna. Zo komen er in het Drents Friese Wolde diverse soorten dieren en planten voor. Deze soorten worden door verschillende instanties en door het stellen van maatregelen actief beschermd. Voorbeelden van beschermde diersoorten in het Drents Friese Wold zijn;

Zwarte specht
Wespendief
Dodaars
Etc.

Voorbeelden van beschermde plantensoorten in het Drents Friese Wold zijn:

Zonnedauw
Struikheide
Dopheide
Etc.

Habitattypen

Ook vormt het Drents Friese Wold een zeer afwisselend landschap, er zijn dus verschillende habitattypen. Zo zijn er in dit gebied erg veel naaldbossen, maar ook heidevelden, stuifzanden, zwak gebufferde vennen, loofbossen en beken aanwezig. Hieronder staan voor een aantal habitattypen weergegeven waar het gevonden kan worden in het DFW:

Stuifzanden --> Aekingerzand, Schoapedobbe
Heidevelden --> Berkenheuvel, Doldersummerveld, Wapserzand, Ganzenpoel
Vennen --> Doldersummerveld, Wapserzand, Schoapedobbe
Beekdal --> Vledder Aa

Hoe deze verschillende habitattypen in stand worden gehouden staat allemaal in het beheerplan, deze hebben we in het volgende stuk toegelicht.

Recreatie

Een andere eis van de Natura 2000 gebieden is dat er ruimte moet zijn voor recreatie. Dit is in het Drents Friese Wold zeker het geval. Zo heb je bij de Kale Duinen een prachtige uitkijktoren om over het gebied uit te kijken. Ook zijn er door de diverse gebieden van het Drents Friese Wold diverse fiets- en wandelroutes aangelegd, waardoor er door iedereen kan worden genoten van de natuur.

Beheer

Staatsbosbeheer - 4150 hectare in beheer (vooral in het noorden en oosten bij Hoogersmilde, Diever en Appelscha);
Natuurmonumenten - beheert 950 hectare bij Diever (met het Wapserveld en het gebied Berkenheuvel);
Het Drentse Landschap - beheert 450 hectare bij Doldersum.
De Maatschappij van Weldadigheid - beheert 200 hectare bos in het zuidwesten van het park (bij Doldersum).

De overige 400 hectare wordt beheerd door ongeveer 80 particuliere eigenaren.

Informatie

Doordat het Drents Friese Wold een Natura 2000 gebied is, moest er een beheerplan worden opgesteld. In dit beheerplan zijn de bijzondere natuurdoelen beschreven. Deze natuurdoelen heeft Europa voor de gebieden aangewezen. Het belangrijkste deel van dit beheerplan zijn de maatregelen die nodig zijn om de natuur te behouden en te versterken.

Om een zo breed mogelijk draagvlak te krijgen is het beheerplan opgesteld in nauwe samenwerking met de terreinbeheerders, gemeenten, provincies, waterschappen, particuliere eigenaren, agrariërs en andere betrokkenen. Het beheerplan heeft een looptijd van zes jaar. In het plan staan de inrichting en het beheer van het gebied voor de komende zes jaar nauwkeurig beschreven. Ook geeft het plan een doorkijkje op de jaren daarna. Een belangrijk aspect van het beheerplan is ook, dat het wordt gebruikt om beslissingen te nemen over vergunningaanvragen voor activiteiten in
en om het gebied.

De Natura 2000-begrenzing zonder het Leggelderveld en de Schaopedobbe, komt in hoofdlijn overeen met de begrenzing van het Nationale Park Drents-Friese Wold. Voor het Nationale Park is een apart beheer- en inrichtingsplan (BIP) geschreven waarin naast natuur ook zaken als recreatie en voorlichting een prominente rol spelen. De onderdelen over natuur van beide beheerplannen zijn op elkaar afgestemd, waarbij Natura 2000 leidend is.

Door de grote landschappelijke afwisseling in het gebied is het Drents-Friese Wold rijk aan planten- en diersoorten. Natura2000 biedt extra bescherming aan maar liefst vijfentwintig doelen: veertien habitattypen, negen vogelsoorten, een plantensoort en een amfibieën soort.

Huidige activiteiten

Dat het Drents-Friese Wold een natuurgebied is betekent niet dat er verder niets gebeurd. In en om het gebied gebeurt van alles. Er zijn overnachtingsmogelijkheden, eetgelegenheden en er is allemaal recreatie. Naast recreëren gebeurt er meer. Voorbeelden hiervan:

De beheerders beheren bos en heide, ze plaggen en maaien en oogsten hout. Bovendien besteden zij jaarlijks veel energie aan het onderhoud van paden en andere voorzieningen;
Er wordt wetenschappelijk onderzoek verricht om in de gaten te houden hoe het gebied zich ontwikkeld. Ook vinden inventarisaties van flora en fauna plaats;
Imkers plaatsen bijenkasten op de heide.

Landbouw binnen de grenzen van het Natura 2000-gebied beperkt zich hoofdzakelijk tot de Oude Willem en het gebied rond Doldersum, Bij landbouwactiviteiten draait het om het bewerken van weilanden en akkers zoals ploegen, bemesten, zaaien en oogsten. Op weilanden gaat het ook om het grazen van vee.